کلمه آسیت ریشه یونانی داشته و به معنی ساک یا کیسه می باشد و از نظر علمی به تجمع غیر طبیعی مایع داخل شکم گفته می شود . به طور نرمال در مردان هیچگونه مایعی در فضای پریتوئن وجود ندارد ولی در خانم ها تا 20 سی سی مایع می تواند به طور نرمال وجود داشته باشد .
آسیت
پاتوفیزیولوژی
پاتوفیزیولوژی اصلی آسیت افزایش میزان آب و سدیم بدن می باشد . اگر چه عوامل پاتولوژیک متعددی در ایجاد آسیت نقش دارد ولی در 75 % موارد افزایش فشار پورت ثانویه به سیروز کبد علت بیماری می باشد.سه تئوری برای ایجاد آسیت مطرح می باشد که شامل آندرفیلینگ (underfilling ) ، آورفلو (overflow) و اتساع عروق محیطی می باشد.
علل آسیت
علل آسیت متفاوت می باشد و بر اساس پاتوفیریولوژی اولیه می توان به علل زیر تقسیم کرد
1 – افزایش فشار پورت ( سیروز ، هپاتیت الکلی ، نارسایی حاد کبد ، نارسایی قلبی ، پریکاردیت و بودکیاری سندروم )
2 – هیپوآلبومینمی ( سندروم نفروتیک ، انتروپاتی از دست دهنده پروتئین و مال نوتریشن شدید)
3 – بیماری های صفاق ( بدخیمی ها ، عفونت ها مثل سل صفاقی ، دیالیز صفاقی , کاستروانتریت ائوزینوفیلیک و …)
4 – علل دیگر ( آسیت شیلوس ، پانکراتیک آسیتیس ،آسیت ادراری ، هموپریتونئوم و میکس ادم )
علائم بالینی
علام مهم بالینی آسیت برآمدگی شکم می باشد که می تواند همراه با درد شکم ، تنگی نفس ، افزایش وزن و سیری زود رس می باشد .نشانه های آسیت شامل پری پهلوها ، ماتیته پهلوها ، جابجایی ماتیته و علامت حوضچه ( puddle sign ) ( کاهش لرزشهای پر فرکانس وس شکم با ضربه به پهلوی بیمار در حالی که بیمار روی دست ها و زانوهایش روی زمین قرار گرفته است ) . هم چنین بیمار ممکن است علائم بالینی مربوط به بیماری زمینه ایی که منجر به آسیت شده است را نیز داشته باشد .
تشخیص
تشخیص آسیت بر اساس شرح حال و معاینه فیزیکی و رادیولوژی بخصوص سونوگرافی و سی تی اسکن می باشد .
ss
تصویر سی تی اسکن نشان دهنده آسیت
درمان
محدودیت سدیم ( 20 تا 30 میلی اکی والان در روز) و دیورتیک اساس درمان آسیت می باشد . محدودیت مایعات در مواردی که هیپوناترمی مداوم داریم توصیه می شود . در آسیت های مقاوم به درمان از درمان های دیگر مثل پمپ های اتوماتیک ، کشیدن مایع آسیت به همراه دادن آلبومین ، و داروهایی مثل آنتا گونیست گیرنده V2 وازوپرسین ، و شانت پورتوسیستمیک می توان استفاده گرد.
رفرانس
Medscap ,Dec 29, 2017 ,Author: Rahil Shah, MD; Chief Editor: Praveen K Roy, MD, AGAF
UPTODATE Literature review current through: Mar 2019. | This topic last updated: Apr 09, 2019.
Nelson Textbook of Pediatrics: Expert Consult Premium Edition – Enhanced Online Features and Print 19th Edition by Robert M. Kliegman MD (Author), Bonita M.D. Stanton MD (Author), Joseph St. Geme MD (Author), Nina F Schor MD PhD (Author), Richard E. Behrman MD (Author)
